AMD - czynniki ryzyka i profilaktyka

Czynniki ryzyka choroby

AMD jest chorobą ludzi starszych i wiek jest niewątpliwym elementem determinującym rozwój zmian, ale dużą rolę odgrywają uwarunkowania rodzinne i predyspozycje genetyczne. Bardzo charakterystyczne jest też, że kobiety częściej zapadają na tę chorobę, co wskazywałoby, że w okresie okołomenopauzalnym dochodzi do utraty ochronnej roli estrogenów.

Poważnym problemem zdrowotnym – nie tylko w AMD – jest palenie papierosów. Nikotynizm to poważne „źródło” wolnych rodników. Palacze aż 6-krotnie częściej zapadają na zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. Inny nałóg jakim jest nadmierne spożywanie alkoholu również prowadzi do osłabienia i wyniszczenia organizmu.

AMD sprzyjają takie choroby ogólne jak cukrzyca, schorzenia kardiowaskularne, nadciśnienie. Stwierdzono, iż stopień uszkodzenia plamki żółtej był wyższy przy wysokim ciśnieniu parcjalnym tlenu we krwi, które jest charakterystyczne dla nadciśnienia, co także sugerowałoby udział wolnych rodników tlenowych w patomechanizmie uszkodzeń.

Bardzo ważne są też czynniki środowiskowe, które mogą wydatnie przyspieszyć postęp choroby: nadmierna ekspozycja na światło UV i widzialne, przebywanie w sztucznym oświetleniu, spędzanie wiele czasu przed telewizorem, komputerem lub za kierownicą, a nawet typowe dla miast zanieczyszczenie środowiska naturalnego.

Dieta uboga w antyoksydanty pogarsza sytuację. Z dietą wiąże się jeszcze jedna ciekawa zależność. Wysoki wskaźnik masy ciała, czyli inaczej mówiąc otyłość, także sprzyja AMD. Jak się to tłumaczy? Okazuje się, że tkanka tłuszczowa ma duże powinowactwo do luteiny – zasadniczego barwnika plamki żółtej oka, który jest jednocześnie ważnym antyoksydantem.

Nie jesteśmy bezbronni

W podeszłym wieku naturalny antyoksydacyjny system obronny oka ulega osłabieniu i coraz trudniejsze staje się utrzymanie właściwego poziomu luteiny i zeaksantyny jedynie za pomocą zwykłej diety. Zapewnienie w diecie w odpowiedniej ilości wszystkich wymienionych antyoksydantów też może być trudne. Dlatego w profilaktyce zdrowia oczu istotną rolę odgrywa codzienna suplementacja diety preparatami bogatymi w dobroczynne dla oka substancje.

W trosce o zdrowie oczu jakie jeszcze zmiany w codziennym życiu dobrze byłoby wprowadzić? Może na początek... zrezygnować z papierosów! Rzucenie palenia świetnie się sprawdza przy każdej okazji – zawsze wyjdzie na zdrowie!

Należy też nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV, by chronić oczy przed szkodliwym wpływem promieni słonecznych. Ten fakt nie podlega dyskusji, a poza tym dobrze jest w nich każdemu.

Osoby które ukończyły 45 rż. powinny regularnie zgłaszać się na badania okulistyczne pod kątem AMD. Niestety Polacy praktycznie nie chodzą do okulisty. Wśród respondentów wymienionego wcześniej badania aż połowa nigdy nie badała wzroku.

Niezwykle ważna jest samokontrola testem Amslera – proste, nieinwazyjne i powtarzalne badanie, pozwalające na wczesne wykrycie przez pacjenta zaburzenia funkcji plamki. na podstawie zniekształcenia widzianego obrazu.

Na szczęście lekarze coraz lepiej zdają sobie sprawę z zagrożenia i badają dno oka (jedno z badan diagnostycznych w AMD) u 95% swoich pacjentów, którzy ukończyli 50 rż. (w 2006 r. badali 85% z nich). Szkoda tylko, że tak rzadko testem Amslera – jedynie 45% respondentów.

Sami pacjenci także zauważyli większe zainteresowanie okulistów zwyrodnieniem plamki żółtej związanym z wiekiem, co wyraża się częstszym badaniem ich w kierunku tej choroby.