Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Corocznie na całym świecie diagnozuje się ponad milion nowych przypadków tego rodzaju raka, a około 400 tysięcy pacjentek zmagających się z tą chorobą umiera. W Polsce co roku odnotowuje się niemal 10 tysięcy nowych przypadków raka piersi. Kobiety powinny więc regularnie się badać, konsultować z lekarzem i minimalizować czynniki ryzyka.
Przyczyny występowania raka piersi nie są do dziś dobrze rozpoznane. Istnieje wiele teorii i hipotez na ten temat. Wiadomo, że sporą roolę odgrywają tu geny i ich mutacje, nie można jednak wskazać jednej cyz kilku przyczyn występowania choroby. Same nowotwory piersi dzielą się na kilka podtypów o różnych rodzajach guzóe. Głównym podziałem są guzy nabłonkowe i nienabłonkowe. Przyczyny powstawania większości z nich nadal są nie poznane.
Wśród najważniejszych czynników rozwoju raka piersi wymienia się:
Najpowszechniejszym symptomem jest pojawienie się w okolicach sutka guza, tj. zgrubienia, któremu często towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie. Zwykle najniebezpieczniejsze są pojedyncze grudki, ponieważ te występujące mnogo często mają naturę torbielową, bądź stanowią oznakę procesów degeneracyjnych. Inne powszechne objawy raka piersi to:
Samobadanie piersi umożliwia wykrycie zmian nowotworowych na wczesnym etapie, dlatego jest polecane wszystkim kobietom. Obejmuje ono obejrzenie stanu piersi oraz badania palpacyjne (dotykowe). Najpierw warto dokładnie obejrzeć biust pozostając w różnych pozycjach (z rękami w górze oraz dłońmi na biodrach) i sprawdzić czy nie ma zmian w kształcie piersi, a także czy nie wystąpiła wysypka, przebarwienia, zmarszczenie lub napięcie skóry. Badanie palpacyjne powinno obejmować zarówno piersi, jak i okolice pod pachami. Wewnętrzną powierzchnią palców należy sprawdzać czy nie ma zmian w sutku, reszcie powierzchni piersi i okolicach węzłów chłonnych pachy oraz obszaru nadobojczykowego.
Jest to fizykalne badanie wykonywane przez lekarza. Stosuje się je często u pacjentek z przeciwwskazaniami do wykonania mammografii.
Badanie przeprowadzane za pomocą aparatury rentgenowskiej, które polega na wykonaniu serii zdjęć gruczołów i ich interpretacji według systemu BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System). Zgodnie z nim wyróżnia się takie zmiany, jak: masa (guzek), zwapnienie, zaburzenia architektury, a także zmiany skórne i w obrazie mammograficznym). Biorąc pod uwagę sfotografowane zmiany, określa się kategorię modyfikacji w skali od BI-RADS 0 (norma) do BI-RADS 6 (zmiana złośliwa).
Mammografia daje możliwość wykrycia guzków o średnicy mniejszej niż 0.5 cm, tymczasem badanie palpacyjne umożliwia zidentyfikowanie o gabarytach powyżej 2 cm. Kobietom w wieku między 35 - 39 lat rekomenduje się przynajmniej jednokrotne poddanie mammografii, panie wieku od 40 do 49 lat powinny się badać co 2 lata, w przypadku kobiet w wieku 50 - 60 lat badanie należy wykonywać co 12 do 18 miesięcy, zaś u kobiet po 60 roku życia eksperci polecają przeprowadzanie mammografii co 18 do 24 miesięcy.
Polega na pobraniu fragmentów tkanki w celu zbadania zmian w gruczole piersiowym i węzłach chłonnych. Wśród technik pobierania materiału są: biopsja cienkoigłowa (BAC), biopsja gruboigłowa (BG), biopsja mammotonomiczna (biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią) i biopsja chirurgiczna.
USG piersi polega na obrazowaniu metodą fal radiowych o odpowiedniej długości. Uznaje się ją za pomocniczą w stosunku do mammografii. Umożliwia odróżnienie guzów od torbieli i określenie usytuowania zmian. USG polecane jest młodym kobietom (przed 35 rokiem życia, ze względu na wysoką gęstość ich tkanki gruczołu piersiowego) oraz pacjentkom w ciąży (w celu uniknięcia napromieniowania).
Są dokonywane w celu określenia występowania mutacji genu BRCA 1 lub BRCA 2. Jest rekomendowane kobietom, których członkowie rodziny zmagali się z nowotworami złośliwymi piersi, jajnika, bądź prostaty. W przypadku dziedziczenia mutacji wspomnianych genów prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi wynosi 50 - 80 proc.
Główną metodą leczenia raka piersi są zabiegi chirurgiczne. Ten rodzaj terapii obejmuje usunięcie guza nowotworowego. Może to wymagać mastektomii, tj. usunięcia jednej lub obu piersi. mastektomia obejmuje jedną z dwóch podstawowych procedur: całkowita mastektomia i mastektomia podskórna (usunięcie gruczołu piersiowego). W ramach pierwszej dokonuje się całkowitej amputacji piersi wraz z brodawką. W mastektomii podskórnej usuwa się tkankę piersi pozostawiając skórę i brodawkę. W wersji tzw. chirurgii doszczętnej usuwa się nie tylko gruczoł piersiowy, ale węzły chłonne oraz mięśnie piersiowe.
W przypadku wykrycia raka dostatecznie wcześnie i gdy ma się do czynienia z pojedynczym guzem bez cech rozsiewu, rekomendowane jest tzw. leczenie oszczędzające. Polega ono na usunięciu guza i części zdrowej tkanki przy pozostawieniu reszty gruczołu.
Zazwyczaj jest stosowana po zabiegu chirurgicznym w celu zabezpieczenia przed ewentualnym rozwojem guzów w przypadku mikroprzerzutów. Polega na silnych środków farmaceutycznych hamujących namnażanie się komórek nowotworowych. Chemioterapia jest rekomendowana głównie u pacjentek z przerzutami w węzłach chłonnych i zmagających się z agresywnym rozwojem raka. Pacjenci przechodzący chemioterapię często doświadczają jej efektów ubocznych, w tym: nudności i wymiotów, wypadania włosów, zmęczenia, infekcji, problemów z krzepnięciem krwi, dolegliwości jamy ustnej i gardła, biegunki, zaparć, objawów podobnych do tych występujących przy grypie.
Jest stosowana po zabiegach chirurgicznych w celu komórek nowotworowych, których nie udało się usunąć operacyjnie. Napromieniowaniu poddaje się pierś, a w określonych przypadkach także okolica pachy i obszar nad obojczykiem. Skutki uboczne radioterapii występują relatywnie rzadko i mogą obejmować: osłabienie, mdłości, zwiększoną wrażliwość skóry, obrzęku napromieniowanego miejsce.
Na rozwój raka piersi ma wpływ stężenie określonych hormonów, więc hormonoterapia może stanowić metodę wspomagającą walkę z nowotworem. Ponieważ komórki rakowe są wrażliwe na estrogen, celem leczenia jest obniżenie jego poziomu. Terapia może obejmować chirurgiczne usunięcie lub napromieniowanie jajników, bądź podanie farmaceutyków powstrzymujących produkcję estrogenu.
Badania przesiewowe pomagają we wczesnym wykryciu choroby, co zwiększa szanse wyleczenia. Jednym z podstawowych badań profilaktycznych zaś jest samokontrola piersi. Ogólnie rzecz ujmując, postępowanie profilaktyczne obejmuje zmniejszanie określonych czynników ryzyka, a zatem wymaga:
Niezamierzona utrata masy ciała wiąże się ze wzrostem ryzyka diagnozy raka w kolejnym roku. więcej »
Statyny poprawiają rokowania w potrójnie ujemnym raku piersi
Rak piersi – poziom hormonów pozwala ocenić skuteczność profilaktyki
Letnie słońce zaklęte w suszonych pomidorach może znaleźć się na Twoim talerzu w każdej chwili... więcej »
Ta lekka delikatna zupa jest jednocześnie bardzo smaczna, a odpowiednio doprawiona w niczym nie przypomina "dietetycznych posiłków". więcej »